Mare Nostrum Empires (2016)

Διαβάστε το άρθρο του Ευάγγελου Κεφάλα την στήλη του WHAT’S NEW? εδώ ή και παρακάτω:

To Mare Nostrum ήταν ένα παιχνίδι το οποίο στην αρχική του έκδοση μου διέφευγε από την συλλογή μου για καιρό. Όταν έμαθα ότι η νέα βελτιωμένη έκδοση τόσο από παραγωγή όσο και από κανόνες κυκλοφόρησε, θεώρησα ότι το κυνήγι της απόκτησης του παιχνιδιού έπρεπε να φτάσει σε ένα τέλος. Πιάνοντας το κουτί στα χέρια νομίζεις ότι έχεις πάρει κάποιο πακέτο από το μαγαζί με σουβενίρ του μουσείου της Ακρόπολης. Κάποιο ακριβό και πολύτιμο αρχαίο, ιστορικό λεύκωμα.

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του ιστορικού μικρού φυλλαδίου σκέφτεσαι τι κοινό να είχαν άραγε ο Περικλής, ο Ιούλιος Καίσαρας, η Κλεοπάτρα, Ο Αννίβας ο Καρχηδόνιος και ο Χαμουραμπί? Αν πας να δικαιολογήσεις μια κοινή ιστορική περίοδο θα μπερδευτείς και φυσικά θα διαψευσθείς. Ωστόσο η έλξη για το παιχνίδι συνεχίζει να υπάρχει και φυσικά η εμπειρία της πρώτης παρτίδας Mare Nostrum: Empires σε αφήνει να θέλεις και άλλο, πολύ και άλλο… Έτσι λοιπόν αποδεχόμενοι ότι η ταυτόχρονη σύγκρουση των πέντε διαφορετικών ηγετών των πέντε πολιτισμών που έγραψαν ιστορία είναι φανταστική, προχωράμε στην παρτίδα και στο παιχνίδι.

Μια τυπική παρτίδα διαρκεί περίπου 2 ώρες ή διαφορετικά τέσσερις με επτά γύρους. Η λήξη μιας παρτίδας φυσικά μπορεί να είναι και γρηγορότερη εάν κάποιοι παίκτες δεν παρακολουθούν στενά τους αντιπάλους τους και τους αφήσουν περιθώριο να δράσουν ανενόχλητοι. Το μεγάλο και δυνατό σημείου αυτού του παιχνιδιού που το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα του είδους του είναι φυσικά πως οι διαφορετικοί κανόνες και μηχανισμοί τους, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με υποδειγματικό και φρέσκο τρόπο. Σε μια παρτίδα ανάμεσα σε έμπειρους παίκτες που το έχουν ξαναπαίξει θα δούμε κάθε έναν από τους αντιπάλους να προχωράει πιο κοντά σε έναν από τους πιθανούς τρόπους για νίκη, ενώ παράλληλα οι αντίπαλοι του θα προσπαθούν να τον εμποδίσουν, διατηρώντας ταυτόχρονα την δικιά τους ατζέντα και μονοπάτι για την νίκη. Καθώς ο παίκτης συλλέγει, επεκτείνει την αυτοκρατορία του πολιτισμού που ελέγχει, πραγματεύεται μια πληθώρα διαφορετικών αγαθών (13 στο νούμερο) καθώς και των νομισμάτων προσπαθώντας να μαζέψει ότι χρειάζεται κάθε φορά για να μεγαλώσει την οικονομική μηχανή της αυτοκρατορίας του αλλά και για να εξοπλίσει περισσότερα στρατεύματα στον χάρτη. Λεγεώνες, τριήρεις αλλά και οχυρά στα πέντε διαφορετικά χρώματα, θα αρχίσουν  να γεμίζουν όμορφα το πανέμορφο ταμπλό (χάρτη της μεσογείου). Πλοία και στρατεύματα θα αρχίσουν να κινούνται και τελικά οι πολιτισμοί θα ξεκινήσουν να συγκρούονται και να μάχονται για κάθε σπιθαμή γης αλλά και θάλασσας στην μεσόγειο. Παράλληλα παίκτες θα αρχίσουν να βγάζουν ήρωες ή και να χτίζουν θαύματα τα οποία θα τους προσδίδουν ειδικές ικανότητες και δυνατότητες στρατηγικών ελιγμών τόσο από μαχητικής όσο και από οικονομικής άποψης.

Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των δραστηριοτήτων οι δείκτες των Leader σας (δείκτες ηγετών) θα ανεβοκατεβαίνουν στο αριστερό μέρος του ταμπλό, υποδεικνύοντας κάθε φορά ποιος είναι ο καλύτερος στο Εμπόριο, στον Πολιτισμό, στην Στρατιωτική Δύναμη. Η πρωτιά σε κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες θα σας δίνει κάποιο πλεονέκτημα απέναντι στους αντιπάλους, όσο φυσικά διατηρείται αυτήν την πρωτιά. Παράλληλα η απόκτηση κάποιων ηρώων ή και θαυμάτων από την κοινή αγορά θα επηρεάζει στην πορεία του παιχνιδιού την θέση των παραπάνω δεικτών καθώς και την σχετική κατάταξη των παικτών. Στο τέλος του κάθε γύρου επαναπροσδιορίζεται ο πρώτος σε κάθε κατηγορία και αποκτά το σχετικό bonus της σχετικής στήλης. Για παράδειγμα ο leader στην στήλη του εμπορίου  θα επιλέξει τον αριθμό των διαφορετικών αγαθών που θα ανταλλάξουν οι παίκτες μεταξύ τους για το γύρο που διανύεται. Ο leader στην στήλη της στρατιωτικής δύναμης θα επιλέξει την σειρά με την οποία θα γίνουν οι μάχες (ποιος παίκτης θα επιτεθεί πρώτος – κάτι ιδιαίτερα σημαντικό από άποψη τακτικής). Ο leader στην στήλη του πολιτισμού θα επιλέξει την σειρά με την οποία θα γίνουν τα νέα κτισίματα (ποιος παίκτης θα κτίσει πρώτος – κάτι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό από άποψη τακτικής).Στο Mare Nostrum όλοι οι βασικοί μηχανισμοί των ενεργειών είναι ιδιαίτερα απλοί και ραφιναρισμένοι, ταιριάζοντας γάντι στα στρατηγικά σχέδια του κάθε παίκτη. Ωστόσο ένας από τους βασικότερους αντιπάλους δεν είναι ο άλλος παίκτης αλλά ο χρόνος, μιας και δεν υπάρχει αρκετός για να κάνει κανείς όλα όσα θα ήθελε. Σχεδόν βέβαια κάποιος άλλος παίκτης θα προσπαθεί να κόψει στις γωνίες και να εκπληρώσει έναν από τους τρόπους με τους οποίος κερδίζεται το παιχνίδι. Οι παίκτες μπορούν να κερδίσουν στο παιχνίδι αν αποκτήσουν συνολικά 5 ήρωες ή και θαύματα επάνω στο προσωπικό τους ταμπλό (φυσικά το κόστος του 2^ου είναι μεγαλύτερο από του 1^{ου, ­­} του 3^ου είναι μεγαλύτερο του 2^ου κ.ο.κ. Ένας άλλος τρόπος για να κερδίσει κανείς στο παιχνίδι είναι να καταφέρει να είναι πρώτος σε κάθε μια από τις τρεις κολώνες που αναφέραμε πριν (εμπόριο, στρατιωτική δύναμη, πολιτισμός). Γίνεται άμεσα λοιπόν αντιληπτό ότι οι παίκτες είναι με το ένα μάτι στον χάρτη προτάσοντας τις κινήσεις των αντιπάλων τους και με το άλλο μάτι στο δεξί μέρος του ταμπλό με την κατάταξη στα leader tracks, μπας και κάποιος είναι κοντά στο να καταφέρει την πρωτιά και στα τρία. Τέλος κάποιος μπορεί να κερδίσει χτίζοντας το πολύ ακριβό πλακίδιο των μεγάλων πυραμίδων το οποίο ζητάει το μεγαλύτερο κόστος και την μεγαλύτερη ποικιλία για να αποκτηθεί στο παιχνίδι.Καθώς οι παίκτες πατάνε την μία φορά στο ένα σχέδιο, στην πορεία του παιχνιδιού αναγκάζονται από τις εξελίξεις να το αφήσουν και να πατήσουν στο άλλο ή και φυσικά να επανα-επιστρέψουν στο αρχικό τους ανάλογα με τις κινήσεις των αντιπάλων τους. Η ένταση και η αγωνία στο παιχνίδι και στις εξελίξεις των γεγονότων είναι φανταστική, προσθέτει στο θέμα και στο ύφος τους παιχνιδιού και μας αφήνει την αίσθηση  ότι δαγκώνουμε συνεχώς τα νύχια μας για να μείνουμε μέσα στην διεκδίκηση της νίκης.

Η παραγωγή του παιχνιδιού είναι προσεγμένη, ο χάρτης και η εικονογράφηση εντυπωσιακά και η ποιότητα του ταμπλό και των πλακιδίων εξαιρετική. Ομολογουμένως θα θέλαμε καλύτερη ποιότητα στα προσωπικά ταμπλό των παικτών και στα βοηθητικά player aids που κατά τα άλλα κάνουν καταπληκτικά τη δουλειά τους. Οι πλαστικές μινιατούρες είναι λεπτομερείς χωρίς να κουράζουν ενώ παράλληλα είναι ιδιαίτερα λειτουργικές με το μικρό τους μέγεθος. Με τόσο μεγάλο χάρη και τόσες πολλές περιοχές κανείς εκτιμά το μικρό και πρακτικό μέγεθος των πλαστικών κομματιών της αυτοκρατορίας τους. Οι στρατιές του κάθε πολιτισμού διαφέρουν και παρόλο το μικρό τους μέγεθος αποτυπώνουν εύκολα την ιδιαιτερότητα και την αναγνωσιμότητα του κάθε πολιτισμού, πέραν του διαφορετικού τους χρώματος. Το κουτί έρχεται με πλαστικό εσωτερικό ειδικά διαμορφωμένο για να χωρά το καθετί στη θέση τους και να το ασφαλίζει κατά την μεταφορά του παιχνιδιού, κάτι ιδιαίτερα πρακτικό το οποίο το εκτιμήσαμε αφάνταστα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί η ποιότητα των ζαριών μάχης άσπρα για στρατιές και μπλε για ναυμαχίες με λατινικούς αριθμούς και ωραία αίσθηση στο χέρι. Ας πούμε σε αυτό το σημείο ότι οι μάχες είναι εξαιρετικά απλές αλλά αυτό είναι καλοδεχούμενο μιας και το παιχνίδι προσφέρει τόσα πολλά να κάνει και να σκεφτεί κανείς που θα ήταν ατυχές ένα βαρύς σύστημα μάχης που θα επισκίαζε το υπόλοιπο παιχνίδι. Φυσικά και το ζάρι έχει τύχη ωστόσο δεν είναι σε καμία περίπτωση η τύχη αυτή που θα κρίνει το παιχνίδι. Στην τελευταία παρτίδα που παίξαμε κανένας δεν θεώρησε από τους παίκτες που κάθονταν στο τραπέζι ότι το ζάρι είχε βαρύτητα ή ιδιαίτερη σημασία στην έκβαση της παρτίδας. Στην μάχη πρακτικά ο επιτιθέμενος και ο αμυνόμενος ρίχνουν ένα ζάρι για κάθε μονάδα που έχουν και προσθέτουν και όποια επιπλέον bonus τους δίνουν οι ήρωες που έχουν αποκτήσει μέσα στο παιχνίδι και διαιρούν με το 5 για να δουν τον αριθμό χτυπημάτων που έχουν καταφέρει. Ιδιαίτερα απλό και ισορροπημένο σύστημα, δουλεύει μια χαρά πιστέψτε μας.

Άλλο ένας λαμπρό μηχανισμός στο παιχνίδι είναι αυτός του εμπορίου απλός στην σύλληψη και στην εκτέλεση ωστόσο ιδιοφυής για το συγκεκριμένο παιχνίδι. Ο leader στο trade αποφασίζει διαλέγοντας ένα από τα 3 tokens πόσα αγαθά/νομίσματα (όλα με κοινή πλάτη) θα βγάλει ο κάθε παίκτης μπροστά από το παραβάν του για προσφορά. Στην συνέχεια επιλέγει ποιος θα ξεκινήσει να πάρει ένα από όλα και στην συνέχεια σειρά θα έχει ο παίκτης από τον οποία πάρθηκε κάτι. Έτσι με ισορροπημένο και έξυπνο τρόπο το εμπόριο γίνεται ανάμεσα σε όλους τους παίκτες και προωθεί την οικονομία και τον δυναμισμό του παιχνιδιού.

Ένα καλοσχεδιασμένο παιχνίδι πιστεύουμε ότι πρέπει αν συνοδεύεται από ένα ισάξιο φυλλάδιο οδηγιών και με χαρά διαπιστώσαμε ότι η αριστεία εκτός από τον σχεδιασμό του παιχνιδιού επεκτείνεται και στους κανόνες. Έντεκα σελίδες με ενότητες διακριτές και λεπτομερή παραδείγματα βοηθάνε όλους να καταλάβουν γρήγορα το παιχνίδι και να βουτήξουν γρήγορα στην εξάπλωση του πολιτισμού τους. Εάν πιστεύετε ότι αυτό το κουτί τα έχει όλα (κάτι που ισχύει) και σας κάνει, τότε θα χαρείτε ιδιαίτερα όταν μάθετε ότι υπάρχει ταυτόχρονα και επέκταση (Atlas) που βάζει ανάμεσα σε άλλα 6^ο  παίκτη και επέκταση του χάρτη να φτάνει μέχρι και την Ισπανία κάνοντας το ταμπλό τεράστιο, κανόνες για 2 παίκτες (και πλαστικές μινιατούρες για τους ουδέτερους βάρβαρους στα παιχνίδια 2 παικτών), διαφορετικά σενάρια για παιχνίδι 3, 4 και 5 παικτών και  περισσότερα πλακίδια ηρώων και θαυμάτων. Δεν μπορούμε να περιγράψουμε αρκετά πόσο μας άρεσε σε όλους αυτό το παιχνίδι, απλό στην εκτέλεση και εξαιρετικά δεμένο από κανόνες και μηχανισμούς αποτελεί μια σίγουρη επιτυχία με τους φίλους σας. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι όλοι θα θέλουν να παίζουν με τους Έλληνες αν και η λαχτάρα για την αναμέτρηση θα σας κάνει να το ξεπεράσετε γρήγορα και στρωθείτε στην ανάπτυξη της μηχανής του πολιτισμού που θα πάρετε στα χέρια σας. Ευχάριστη έκπληξη και σίγουρα ένα παιχνίδι που θα κρατήσει στο χρόνο και στην νέα του έκδοση ακόμα πιο εύκολα. Είμαι βέβαιος ότι θα μείνει στην συλλογή μου και ότι σε μερικά χρόνια θα το έχω στημένο ανάμεσα σε μένα και στο γιο μου για την πρώτη μας επική αναμέτρηση…